20 Year Old Car Rule केंद्र सरकारने वीस वर्षे पूर्ण झालेल्या वाहनांसाठी नवीन नियम जाहीर केले आहेत. आता जुनी गाडी चालवण्यास परवानगी मिळणार आहे, पण त्यासाठी वाहनमालकांना काही आवश्यक अटी पाळाव्या लागणार आहेत. केंद्र व राज्य सरकारच्या नियमांनुसार वाहनाचे वय वाढल्यावर प्रदूषण नियंत्रण, सुरक्षितता आणि नोंदणी नूतनीकरण या बाबींवर विशेष भर दिला जाणार आहे.
नोंदणी नूतनीकरण आणि शुल्क
20 वर्षांचा टप्पा पूर्ण केलेल्या गाड्यांसाठी नोंदणीचे नूतनीकरण अनिवार्य केले जाणार आहे. यासाठी वाहनमालकांना नेहमीपेक्षा दुप्पट शुल्क भरावे लागेल. नूतनीकरण प्रक्रियेत सर्वप्रथम ‘फिटनेस टेस्ट’ होणार आहे. या तपासणीत गाडीचे इंजिन, ब्रेक, लाईट, टायर यांची कार्यक्षमता तपासली जाईल आणि प्रदूषण उत्सर्जन (PUC) ठरावीक निकषांमध्ये आहे का हे पाहिले जाईल. फिटनेस प्रमाणपत्र मिळाल्यानंतरच गाडी रस्त्यावर ठेवता येईल. या प्रक्रियेसाठी वेगळे शुल्क आकारले जाईल, खासगी वाहनांसाठी अधिक आणि व्यावसायिक गाड्यांसाठी आणखी कडक अटी लागू केल्या आहेत.
शहर व ग्रामीण भागातील फरक
शहरी भागातील वाहनचालकांसाठी नियम अधिक कठोर असतील कारण वाढत्या प्रदूषणामुळे जुनी वाहने महत्त्वाची समस्या बनली आहेत. ग्रामीण भागातील वाहनांसाठी सरकारने थोडी सवलत जाहीर केली आहे. शेतीसाठी किंवा गावांमधील दैनंदिन वाहतुकीसाठी वापरली जाणारी वाहने काही प्रमाणात नियमांत सूट मिळवू शकतात. तसेच ग्रामीण भागातील वाहनांच्या नूतनीकरण शुल्कात थोडा दिलासा दिला जाणार आहे. योजनेचा उद्देश प्रदूषणावर नियंत्रण ठेवणे आणि नागरिकांना सुरक्षिततेची हमी देणे हा आहे.
फिटनेस प्रमाणपत्र आणि देखभाल
वाहनाचे वय वाढल्यावर अपघाताचा धोका आणि दुरुस्ती खर्च वाढतो. त्यामुळे नियमित तपासण्या करून गाडी योग्य स्थितीत आहे याची खात्री करणे आवश्यक आहे. नवीन नियम लागू झाल्यानंतर वाहनमालकांनी आपल्या गाडीची नोंदणी वेळेत नूतनीकरण करणे, फिटनेस प्रमाणपत्र मिळवणे आणि आवश्यक ती शुल्के भरणे बंधनकारक असेल. वेळेत नूतनीकरण न केल्यास दंडात्मक कारवाई होऊ शकते.
नूतनीकरण शुल्काचे तपशील
अवैध वाहनांसाठी नोंदणी शुल्क 100 रुपये आहे. मोटरसायकलसाठी 2 हजार रुपये, तीन चाकी किंवा चार चाकी हलक्या मोटर वाहनांसाठी 10 हजार रुपये, आयात केलेल्या दुचाकींसाठी 20 हजार रुपये, आयात केलेल्या चार चाकी वाहनांसाठी 80 हजार रुपये, आणि इतर श्रेणीतील वाहनांसाठी 12 हजार रुपये आकारले जातील.
नागरिकांसाठी सूचना
वाहनधारकांनी आपली गाडी योग्य प्रकारे देखभाल करणे, नवीन नियम पाळणे आणि वेळेत नूतनीकरण प्रक्रिया पूर्ण करणे आवश्यक आहे. केंद्र सरकार येत्या आठवड्यात तपशीलवार मार्गदर्शक तत्वे जाहीर करणार आहे, पण नागरिकांनी तयारीला तातडीने सुरुवात करणे गरजेचे आहे.
Disclaimer
हा लेख फक्त माहितीपुरता आहे. प्रत्यक्ष नियम आणि शुल्काची अंमलबजावणी केंद्र व राज्य सरकारच्या अधिकृत निर्णयांनुसार होईल. वाहनधारकांनी अधिकृत माहिती तपासणे आवश्यक आहे.
